ID: 160065
Description
Omdat er heel veel misverstanden bestaan en onzin wordt beweerd over microscopen heb ik een lijst samengesteld met belangrijke punten. Zie het als een leidraad bij de aanschaf van een microscoop.
Grofweg zijn er 2 soorten microscopen: 1: Stereomicroscopen en 2: Biologische microscopen. Stereomicroscopen hebben 2 oculairen zodat je met 2 ogen kijkt en het beeld is 3-dimensionaal. Stereomicroscopen zijn geschikt voor het bekijken van grotere objecten zoals bijv. bloemen, insecten, stenen/kristallen, micro-electronica etc. De vergroting van stereomicroscopen is laag, de maximale vergroting is typisch 20-40x. Een stereomicroscoop heeft meer van doen met een sterk vergrootglas. Biologische microscopen zijn geschikt voor alles wat heel klein is en hiermee worden de afzonderlijke cellen en weefsels van organismen zichtbaar. Dit zijn de microscopen met de hogere vergrotingen en ze zijn òf monoculair (waar je met 1 oog door kijkt) òf binoculair (voor beide ogen). Een binoculaire biologische microscoop is dus heel wat anders dan een stereomicroscoop! Dit is al het eerste vaak voorkomende misverstand. De rest van dit stukje gaat over biologische microscopen.
1) Vergroting zegt weinig. Het gaat om het oplossend vermogen van een microscoop en dat wordt bepaald door de kwaliteit van de lenzen, niet door de vergroting. Speelgoed microscoopjes vergroten tot wel 1200x of meer maar dat beeld is compleet waardeloos. Ze gebruiken plastic lensjes waardoor zon ding nooit een fatsoenlijk beeld op kan leveren. Die hoge vergroting wordt vaak als verkoop-truc gebruikt en dan staat er bijvoorbeeld: vergroot wel tot 1600x!. Alles boven 1000x vergroting is onzin, het is lege vergroting d.w.z. er worden geen extra details meer weergegeven. Vergelijk het met een foto die je uitvergroot, er worden geen extra details zichtbaar; daarintegen wordt het beeld alleen maar slechter. Elke microscoop advertentie waarin een vergroting van meer dan 1000x wordt aangegeven kan gelijk de prullenbak in.
2) Een goede microscoop heeft zgn. achromatische objectieven, en een grof- en fijnafstelling. Een goede microscoop bestaat verder grotendeels uit metaal en heeft een behoorlijk gewicht voor stabiliteit. Alle plastic microscopen vallen uiteraard af, maar ook de metalen speelgoedmicroscoopjes. Vaak zijn die van vroeger en dan zeggen ze erbij: helemaal van metaal!. Je ziet het aan de grootte: het zijn van die kleine microscoopjes. Een goede microscoop is niet klein. Veel van die speelgoed-dingen worden als school-microscoop aangeboden. Ze hebben niks van doen met de echte microscopen die onder andere in het middelbaar onderwijs gebruikt worden. De kinder microscoopjes zijn te herkennen aan het feit dat ze vaak in een doos met heel veel andere onbruikbare plastic rommel (30 delige set etc) worden aangeboden. Ook staat vaak op het microscoopje zelf zoiets als 200x,300x,600x. Meestal zie je helemaal niks door dit soort microscoopjes bij hogere vergrotingen. Speelgoedmicroscopen komt men tegen met namen (die soms geleend zijn van professionele fabrikanten) als MicroScience, COC, Revue, Tasco, Diascope, Traveler, EMCEA, Deluxe, Biotar, Dual Cmos, BioDiscover, Junior, LCD Deluxe, Brilliant, Fodor enz. Vaak staat er in speelgoed-microscoop advertenties zoiets als: slechts 1 keer gebruikt. De reden hiervoor mag duidelijk zijn.
3) De objectieven (de lenzen die onderaan hangen) van de microscoop zijn de belangrijkste lenzen. Goede objectieven zijn achromatisch d.w.z. dat ze corrigeren voor kleurafwijkingen. Verder staan er specificaties op een goed objectief zoals bijvoorbeeld op een 40x objectief: 40/0.65 160/0.17. Objectieven waar bijv. alleen maar 40x op staat gedrukt zijn zelden goede lenzen, microscopen met zulke objectieven kun je gelijk negeren.
4) De oculairen zijn de lenzen waar je door kijkt en vergroten meestal 10x. De totale vergroting van een microscoop is de vergroting van het objectief vermenigvuldigd met de vergroting van het oculair, bijv. 40x10 = 400x.
5) Meer dan 400x vergroting heb je meestal niet nodig. De meeste mensen hebben een verkeerd beeld over vergroting, 400x is al heel veel. Alleen voor bepaalde onderwerpen zoals bijvoorbeeld bacteriën en sommige schimmels is een hogere vergroting nodig. De meeste eencelligen zijn echter al goed te zien met 200-400x vergroting. Ga je naar planten kijken dan heb je niet meer dan 40x-400x vergotingen nodig. Koop liever een microscoop met goede lenzen die tot 400x vergroot dan een microscoop met matige lenzen die tot 1000x kan vergroten.
6) Met een monoculaire microscoop zie je niet minder dan met een binoculaire microscoop. Het is echter wat aangenamer kijken met beide ogen i.p.v met 1 oog. Binoculaire microscopen zijn meestal wel een stuk duurder dan monoculaire microscopen. Als je het beeld alleen via een camera op een monitor of laptop gaat bekijken dan heb je niet meer dan een monoculaire microscoop nodig. Het beeld dat je direct door een microscoop ziet zal echter altijd scherper zijn dan wat je op een scherm ziet. Dit komt doordat het beeld op een scherm weer verder uitvergroot wordt en de kwaliteit tevens wordt bepaald door de kwaliteit van de gebruikte camera. Ga geen zgn. digitale microscoop of USB-microscoop aanschaffen. Veel mensen worden blijkbaar aangetrokken door het woord digitaal en daar wordt in advertenties vaak op ingespeeld. Pure flauwekul. Een microscoop is per definitie optisch en dat je dat beeld daarbij kan digitaliseren is slechts bijzaak. Dat kan bij elke microscoop met behulp van een speciale oculair-camera, webcam, digitale camera of smartphone.
7) Microscopen met een LCD-scherm of ingebouwde camera, daar kun je beter van wegblijven. Het is gewoon veredeld speelgoed dat ook nog eens duur wordt verkocht. De optiek is waardeloos en er is goedkope elektronica ingebouwd. Bovendien verouderen electronische componenten zeer snel; kijk maar naar analoge camera' s die in tegenstelling tot de losse lenzen onverkoopbaar zijn geworden. Elektronica is een momentopname, lenzen zijn voor de eeuwigheid. Dat is een groot voordeel van microscopen: dat lang bestaande en niet veranderende optiek gecombineerd kan worden met de nieuwste digitale fotografische techniek. LCD- of USB-microscopen zijn soms in bepaalde supermarkten en webwinkels te koop. LCD-microscopen lijken zeer populair te zijn maar het zijn prullen van microscopen met een hoog speelgoedgehalte waarmee je op een klein, knullig schermpje met lage resolutie een beeld ziet. LCD-microscopen worden op internet al gauw voor 175 EUR of meer aangeboden terwijl je voor dat geld op de tweedehands markt een goede binoculaire ex-laboratorium microscoop kunt kopen! Vooral speelgoed- en electronica-webwinkels hebben de neiging om prullaria te verkopen en dat ook nog eens voor een veel te hoge prijs (wat vaak verdoezeld wordt door in de advertentie erbij te zetten: nu voor slechts EUR!).
8) Oudere gebruikte microscopen zijn vaak beter dan nieuwe microscopen mits de vorige eigenaar er goed mee is omgesprongen. Aan nieuwe microscopen zit meestal meer plastic en dat gaat eerder kapot. Oudere (zwarte of grijze) microscopen zijn heel degelijk gebouwd, je komt ze regelmatig nog in laboratoria tegen, 50-60 jaar nadat ze zijn gemaakt. De optiek is over de tijd heen niet zoveel veranderd, lenzen van wel 80 jaar oud kunnen een perfect beeld opleveren als ze goed zijn behandeld. Het begrip "verouderd" is bij microscopen dan ook nauwelijks van toepassing. Koop liever een oudere tweedehands microscoop van een goed merk (zie punt 9) dan een nieuwe microscoop van een of ander vaag merk.
9) Goede merken die je regelmatig tegenkomt zijn: Zeiss, Olympus, Nikon, Leitz /Leica, Reichert, Wild, Will, Asako, Meopta, Kyowa, Swift, American Optical/Spencer, Euromex/Novex.
10) Een slechte microscoop kopen betekend al snel het einde van de hobby. Het motiveerd namelijk totaal niet om te kijken door een ding dat een wazig beeld geeft. Dat is ook de reden dat heel veel kinderen die ooit een speelgoedmicroscoop hebben gekregen in hun latere leven nooit meer een microscoop aanraken. We kunnen de fabrikanten van deze rommel bedanken dat ze voor een hoop mensen een fascinerende hobby (en mogelijk latere beroepskeuze) voorgoed hebben verpest. Het heeft ook geen enkele zin om voor een kind een speelgoedmicroscoop te kopen of een "microscoop voor kinderen" zoals het wel eens wordt genoemd. Zo'n kind zal in zeer korte tijd geen interesse meer hebben. Voor speelgoedmicroscopen en aanverwanten is maar 1 plek: de prullenbak.
11) Met een goede microscoop kun je oneindig veel meer zien dan met een verrekijker of telescoop. Dit is iets dat de meeste mensen niet beseffen. Met een microscoop zie je heel veel onbekende dingen, de micro-wereld is een universum op zichzelf. Dat betekend ook dat je zelfs als amateur nog dingen kunt ontdekken die niet of nauwelijks bekend zijn.
12) Advertenties waarin Levend Bloed Analyse (LBA) word vermeld kunnen beter vermeden worden. Voor LBA bestaat geen enkele wetenschappelijke onderbouwing en behoord tot het rijk der kwakzalverij. Helaas wordt LBA soms gebruikt als verkooptruc om microscopen of dure cursussen aan te bieden. Trap niet in deze kletspraat.
13) Tot slot nog wat koop-advies. Koop geen microscopen bij foto/camera-zaken: ze hebben totaal geen verstand van microscopen en vragen vaak absurd hoge prijzen. Koop ook niet bij webwinkels of electronica-sites: je kunt hier niets uitproberen, je krijgt geen advies en je betaald waarschijnlijk te veel voor een microscoop van een onzin-merk. En dan gaat het om witte microscopen met nietszeggende namen die in China goedkoop en onnauwkeurig in elkaar gezet worden en waar veel plastic aan zit. De importeur zet daar dan een zelfverzonnen naam op. Wat monoculaire microscopen aangaat: koop bij voorkeur een zgn. kantelstatief. Dat is de klassieke microscoop met rechte tubus. Die heeft als voordeel dat de kijkhoudig gemakkelijker naar persoonlijke wensen ingesteld kan worden. Bovendien zit er bij deze microscopen geen prisma tussen objectief en oculair en dat komt de beeldkwaliteit alleen maar ten goede. Ook is een microscoop met rechte tubus gemakkelijker voor fotografie omdat er verticaal een camera op geplaatst kan worden. De meer professionele binoculaire microscopen hebben hier een aparte foto-tubus voor en heten dan trinoculair.
Grofweg zijn er 2 soorten microscopen: 1: Stereomicroscopen en 2: Biologische microscopen. Stereomicroscopen hebben 2 oculairen zodat je met 2 ogen kijkt en het beeld is 3-dimensionaal. Stereomicroscopen zijn geschikt voor het bekijken van grotere objecten zoals bijv. bloemen, insecten, stenen/kristallen, micro-electronica etc. De vergroting van stereomicroscopen is laag, de maximale vergroting is typisch 20-40x. Een stereomicroscoop heeft meer van doen met een sterk vergrootglas. Biologische microscopen zijn geschikt voor alles wat heel klein is en hiermee worden de afzonderlijke cellen en weefsels van organismen zichtbaar. Dit zijn de microscopen met de hogere vergrotingen en ze zijn òf monoculair (waar je met 1 oog door kijkt) òf binoculair (voor beide ogen). Een binoculaire biologische microscoop is dus heel wat anders dan een stereomicroscoop! Dit is al het eerste vaak voorkomende misverstand. De rest van dit stukje gaat over biologische microscopen.
1) Vergroting zegt weinig. Het gaat om het oplossend vermogen van een microscoop en dat wordt bepaald door de kwaliteit van de lenzen, niet door de vergroting. Speelgoed microscoopjes vergroten tot wel 1200x of meer maar dat beeld is compleet waardeloos. Ze gebruiken plastic lensjes waardoor zon ding nooit een fatsoenlijk beeld op kan leveren. Die hoge vergroting wordt vaak als verkoop-truc gebruikt en dan staat er bijvoorbeeld: vergroot wel tot 1600x!. Alles boven 1000x vergroting is onzin, het is lege vergroting d.w.z. er worden geen extra details meer weergegeven. Vergelijk het met een foto die je uitvergroot, er worden geen extra details zichtbaar; daarintegen wordt het beeld alleen maar slechter. Elke microscoop advertentie waarin een vergroting van meer dan 1000x wordt aangegeven kan gelijk de prullenbak in.
2) Een goede microscoop heeft zgn. achromatische objectieven, en een grof- en fijnafstelling. Een goede microscoop bestaat verder grotendeels uit metaal en heeft een behoorlijk gewicht voor stabiliteit. Alle plastic microscopen vallen uiteraard af, maar ook de metalen speelgoedmicroscoopjes. Vaak zijn die van vroeger en dan zeggen ze erbij: helemaal van metaal!. Je ziet het aan de grootte: het zijn van die kleine microscoopjes. Een goede microscoop is niet klein. Veel van die speelgoed-dingen worden als school-microscoop aangeboden. Ze hebben niks van doen met de echte microscopen die onder andere in het middelbaar onderwijs gebruikt worden. De kinder microscoopjes zijn te herkennen aan het feit dat ze vaak in een doos met heel veel andere onbruikbare plastic rommel (30 delige set etc) worden aangeboden. Ook staat vaak op het microscoopje zelf zoiets als 200x,300x,600x. Meestal zie je helemaal niks door dit soort microscoopjes bij hogere vergrotingen. Speelgoedmicroscopen komt men tegen met namen (die soms geleend zijn van professionele fabrikanten) als MicroScience, COC, Revue, Tasco, Diascope, Traveler, EMCEA, Deluxe, Biotar, Dual Cmos, BioDiscover, Junior, LCD Deluxe, Brilliant, Fodor enz. Vaak staat er in speelgoed-microscoop advertenties zoiets als: slechts 1 keer gebruikt. De reden hiervoor mag duidelijk zijn.
3) De objectieven (de lenzen die onderaan hangen) van de microscoop zijn de belangrijkste lenzen. Goede objectieven zijn achromatisch d.w.z. dat ze corrigeren voor kleurafwijkingen. Verder staan er specificaties op een goed objectief zoals bijvoorbeeld op een 40x objectief: 40/0.65 160/0.17. Objectieven waar bijv. alleen maar 40x op staat gedrukt zijn zelden goede lenzen, microscopen met zulke objectieven kun je gelijk negeren.
4) De oculairen zijn de lenzen waar je door kijkt en vergroten meestal 10x. De totale vergroting van een microscoop is de vergroting van het objectief vermenigvuldigd met de vergroting van het oculair, bijv. 40x10 = 400x.
5) Meer dan 400x vergroting heb je meestal niet nodig. De meeste mensen hebben een verkeerd beeld over vergroting, 400x is al heel veel. Alleen voor bepaalde onderwerpen zoals bijvoorbeeld bacteriën en sommige schimmels is een hogere vergroting nodig. De meeste eencelligen zijn echter al goed te zien met 200-400x vergroting. Ga je naar planten kijken dan heb je niet meer dan 40x-400x vergotingen nodig. Koop liever een microscoop met goede lenzen die tot 400x vergroot dan een microscoop met matige lenzen die tot 1000x kan vergroten.
6) Met een monoculaire microscoop zie je niet minder dan met een binoculaire microscoop. Het is echter wat aangenamer kijken met beide ogen i.p.v met 1 oog. Binoculaire microscopen zijn meestal wel een stuk duurder dan monoculaire microscopen. Als je het beeld alleen via een camera op een monitor of laptop gaat bekijken dan heb je niet meer dan een monoculaire microscoop nodig. Het beeld dat je direct door een microscoop ziet zal echter altijd scherper zijn dan wat je op een scherm ziet. Dit komt doordat het beeld op een scherm weer verder uitvergroot wordt en de kwaliteit tevens wordt bepaald door de kwaliteit van de gebruikte camera. Ga geen zgn. digitale microscoop of USB-microscoop aanschaffen. Veel mensen worden blijkbaar aangetrokken door het woord digitaal en daar wordt in advertenties vaak op ingespeeld. Pure flauwekul. Een microscoop is per definitie optisch en dat je dat beeld daarbij kan digitaliseren is slechts bijzaak. Dat kan bij elke microscoop met behulp van een speciale oculair-camera, webcam, digitale camera of smartphone.
7) Microscopen met een LCD-scherm of ingebouwde camera, daar kun je beter van wegblijven. Het is gewoon veredeld speelgoed dat ook nog eens duur wordt verkocht. De optiek is waardeloos en er is goedkope elektronica ingebouwd. Bovendien verouderen electronische componenten zeer snel; kijk maar naar analoge camera' s die in tegenstelling tot de losse lenzen onverkoopbaar zijn geworden. Elektronica is een momentopname, lenzen zijn voor de eeuwigheid. Dat is een groot voordeel van microscopen: dat lang bestaande en niet veranderende optiek gecombineerd kan worden met de nieuwste digitale fotografische techniek. LCD- of USB-microscopen zijn soms in bepaalde supermarkten en webwinkels te koop. LCD-microscopen lijken zeer populair te zijn maar het zijn prullen van microscopen met een hoog speelgoedgehalte waarmee je op een klein, knullig schermpje met lage resolutie een beeld ziet. LCD-microscopen worden op internet al gauw voor 175 EUR of meer aangeboden terwijl je voor dat geld op de tweedehands markt een goede binoculaire ex-laboratorium microscoop kunt kopen! Vooral speelgoed- en electronica-webwinkels hebben de neiging om prullaria te verkopen en dat ook nog eens voor een veel te hoge prijs (wat vaak verdoezeld wordt door in de advertentie erbij te zetten: nu voor slechts EUR!).
8) Oudere gebruikte microscopen zijn vaak beter dan nieuwe microscopen mits de vorige eigenaar er goed mee is omgesprongen. Aan nieuwe microscopen zit meestal meer plastic en dat gaat eerder kapot. Oudere (zwarte of grijze) microscopen zijn heel degelijk gebouwd, je komt ze regelmatig nog in laboratoria tegen, 50-60 jaar nadat ze zijn gemaakt. De optiek is over de tijd heen niet zoveel veranderd, lenzen van wel 80 jaar oud kunnen een perfect beeld opleveren als ze goed zijn behandeld. Het begrip "verouderd" is bij microscopen dan ook nauwelijks van toepassing. Koop liever een oudere tweedehands microscoop van een goed merk (zie punt 9) dan een nieuwe microscoop van een of ander vaag merk.
9) Goede merken die je regelmatig tegenkomt zijn: Zeiss, Olympus, Nikon, Leitz /Leica, Reichert, Wild, Will, Asako, Meopta, Kyowa, Swift, American Optical/Spencer, Euromex/Novex.
10) Een slechte microscoop kopen betekend al snel het einde van de hobby. Het motiveerd namelijk totaal niet om te kijken door een ding dat een wazig beeld geeft. Dat is ook de reden dat heel veel kinderen die ooit een speelgoedmicroscoop hebben gekregen in hun latere leven nooit meer een microscoop aanraken. We kunnen de fabrikanten van deze rommel bedanken dat ze voor een hoop mensen een fascinerende hobby (en mogelijk latere beroepskeuze) voorgoed hebben verpest. Het heeft ook geen enkele zin om voor een kind een speelgoedmicroscoop te kopen of een "microscoop voor kinderen" zoals het wel eens wordt genoemd. Zo'n kind zal in zeer korte tijd geen interesse meer hebben. Voor speelgoedmicroscopen en aanverwanten is maar 1 plek: de prullenbak.
11) Met een goede microscoop kun je oneindig veel meer zien dan met een verrekijker of telescoop. Dit is iets dat de meeste mensen niet beseffen. Met een microscoop zie je heel veel onbekende dingen, de micro-wereld is een universum op zichzelf. Dat betekend ook dat je zelfs als amateur nog dingen kunt ontdekken die niet of nauwelijks bekend zijn.
12) Advertenties waarin Levend Bloed Analyse (LBA) word vermeld kunnen beter vermeden worden. Voor LBA bestaat geen enkele wetenschappelijke onderbouwing en behoord tot het rijk der kwakzalverij. Helaas wordt LBA soms gebruikt als verkooptruc om microscopen of dure cursussen aan te bieden. Trap niet in deze kletspraat.
13) Tot slot nog wat koop-advies. Koop geen microscopen bij foto/camera-zaken: ze hebben totaal geen verstand van microscopen en vragen vaak absurd hoge prijzen. Koop ook niet bij webwinkels of electronica-sites: je kunt hier niets uitproberen, je krijgt geen advies en je betaald waarschijnlijk te veel voor een microscoop van een onzin-merk. En dan gaat het om witte microscopen met nietszeggende namen die in China goedkoop en onnauwkeurig in elkaar gezet worden en waar veel plastic aan zit. De importeur zet daar dan een zelfverzonnen naam op. Wat monoculaire microscopen aangaat: koop bij voorkeur een zgn. kantelstatief. Dat is de klassieke microscoop met rechte tubus. Die heeft als voordeel dat de kijkhoudig gemakkelijker naar persoonlijke wensen ingesteld kan worden. Bovendien zit er bij deze microscopen geen prisma tussen objectief en oculair en dat komt de beeldkwaliteit alleen maar ten goede. Ook is een microscoop met rechte tubus gemakkelijker voor fotografie omdat er verticaal een camera op geplaatst kan worden. De meer professionele binoculaire microscopen hebben hier een aparte foto-tubus voor en heten dan trinoculair.